Για τον Αδριανό
Άρτα, 17-9-2016
Είμαι κι εγώ στο Facebook. Θες από συνήθεια, θες από απάθεια, θες από διαστροφή, παρακολουθώ πράγματα
που γράφουν γνωστοί και φίλοι. Από τις πιο έξυπνες και ουσιαστικές παρατηρήσεις
μέχρι τις πιο «μπρουτάλ» τοποθετήσεις που το μόνο που μαρτυρούν είναι πόσο
«τσόκαρο» είναι αυτός/αυτή που το έγραψε. Άλλωστε, όλοι έχουν από μια άποψη…
Αυτό, όμως, που ένιωσα σήμερα ήταν μια γερή γροθιά στο στομάχι. Δύο
βιντεάκια, φαινομενικά σαν αυτά που κατακλύζουν τον κυβερνοχώρο, χωρίς άλλα
σχόλια. Κάσος. Ο τόπος της μύησής μου. Λιμάνι. Ένα αγόρι σκυμμένο, προσπαθώντας
να συγκρατήσει το κλάμα του, στο κέντρο του πλάνου που με το κινητό του έκανε ο
σκηνοθέτης της στιγμής. Γύρω του οι φίλοι του, παίζοντας λύρες και λαούτα.
Δίπλα του, ο μέντοράς του, ο Νεκτάριος, να τον έχει συνεχώς αγκαλιασμένο. Ένας
καταιγισμός από μαντινάδες. Ένα σύννεφο ενέργειας γύρω από τον πόνο του
αποχωρισμού, τη λησμονιά, την ξενιτιά, το άγνωστο, την ελπίδα, τις ευχές για
καλή πρόοδο, το μέλλον. Ο σκοπός του Αφούση… ίσως επειδή η πιο γνωστή μαντινάδα
αυτού του σκοπού ξεκινά με το «Ένα βαπόρι έρχεται…».
Πράγματι, ένα βαπόρι ερχόταν… Το βαπόρι που θα έπαιρνε τον Αδριανό να τον
πάει στη Ρόδο, για να ξεκινήσει τις σπουδές του ως Δάσκαλος. Ίσως φανεί
παράξενο σε κάποιους. Γιατί τόσος πόνος; Γιατί τόσο τραγούδι; Γιατί τόσο κλάμα;
Για να το καταλάβει κανείς, θα πρέπει να δει τον κόσμο μέσα από αυτήν την
κουκίδα στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο. Θα πρέπει να νιώσει σύγκορμα τη λαχτάρα για
το πλοίο που έρχεται, φέρνοντας χαμπέρια από τον έξω κόσμο. Θα πρέπει να
κατέβει, μέσα στο χειμώνα, τις άγριες ώρες της νύχτας, όπως όλο το νησί, μόνο
και μόνο για να το δει κι ας μην περιμένει κάτι. Θα πρέπει να έχει γεμάτο το
μυαλό και την καρδιά του με την ομορφιά του τόπου, αλλά και να βιώνει την
μοναξιά και την εγκατάλειψη της άγονης γραμμής. Θα πρέπει να έχει
σιγομουρμουρίσει σκοπούς, θαρρείς βγαλμένους από τη θάλασσα και την ιστορία του
νησιού, πάνω στους οποίους ταξίδεψαν και ταξιδεύουν οι μαντινάδες, λέγοντας όσα
ο πεζός λόγος αδυνατεί να πει.
Τότε μόνον θα μπορέσει να καταλάβει τι είναι ο Αδριανός για την Κάσο… Τότε
μόνον μπορεί να συνειδητοποιήσει τι σημαίνει για έναν τόπο με κατοίκους
μετρημένους στα δάχτυλα, στο τέρμα της άγονης γραμμής, να ξεπηδά ένα παιδί με
απίστευτο μουσικό ταλέντο, ο οποίος να παίζει λύρα με τρόπο μεθυστικό, αλλά και
λαούτο, και βιολί και τσαμπούνα, παίρνοντας τη σκυτάλη από την παλαιότερη
γενιά. Ευτυχώς στην Κάσο υπάρχουν και άλλα παιδιά που παίζουν πολύ καλά. Η
αλυσίδα δεν κινδυνεύει να σπάσει. Ο Αδριανός, ωστόσο, ήταν ο πρώτος από τη γενιά
του που ξεπετάχτηκε ως μουσικός –και κυρίως ως γλεντιστής– από πολύ μικρή
ηλικία και αποτέλεσε το πρότυπο για πολλούς συνομήλικούς του να πιάσουν τη λύρα
και το λαούτο. Πιστεύω ότι ο Αδριανός είναι, κατά κάποιον τρόπο, η δικαίωση
όσων εξακολουθούν να μένουν σε αυτόν τον βράχο του Αιγαίου. Η σιγουριά ότι θα
κρατήσουν οι σκοποί, οι χοροί και οι μαντινάδες. Η νίκη του τραγουδιού απέναντι
στη φθορά της ερήμωσης.
Όμως ο Αδριανός έγινε δεκαοχτώ. Έδωσε Πανελλήνιες και πέρασε στο
Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης στη Ρόδο. Δικαίωση… Χαρά… Μα και απόγνωση. Ο
Αδριανός φεύγει. Αυτό είναι ένα βαρύτατο συμβολικό χτύπημα για την Κάσο και
όλοι το γνωρίζουν.
Το κινητό καταγράφει το πλοίο να έρχεται. Τον Αδριανό με σκυμμένο το κεφάλι
να προχωρά. Ο τελευταίος που φαίνεται να τον χαιρετά, σφίγγοντάς τον στην
αγκαλιά του, ο Νεκτάριος. Ο δάσκαλος. Ο μέντορας. Τη φορά αυτή σε ρόλο αρχι-τελεστή
σε μια εκστατική διαβατήρια τελετουργία. Ο Αδριανός στο σταυροδρόμι. Όπως και
τόσοι άλλοι πριν απ’ αυτόν και τόσοι άλλοι μετά απ’ αυτόν… Η μοίρα του
ακριτικού νησιού… Και ο Νεκτάριος ήταν κάποτε στο ίδιο σταυροδρόμι. 1997… Είχα
την τιμή να είμαι δίπλα του τότε και να ζήσω στιγμές που με έχουν χαράξει.
Ο Αδριανός έχει πλέον ανέβει. Οι λύρες δεν σταματούν. Μαντινάδες που
πνίγονται από τη φασαρία… Αυτοκίνητα να ανεβαίνουν. Οι γλεντιστές να δείχνουν
κάπου στο κατάστρωμα… Ίσως μια από τις κουκίδες να είναι ο Αδριανός. Το βίντεο
σταματά. Το πλοίο θα έχει πλέον σαλπάρει. Το μόνο που δεν πρόκειται να
σταματήσει είναι οι λύρες. Η ενέργεια από τις μαντινάδες που ανταλλάχτηκαν,
καρφωμένες ρυθμικά με τον οξύ ήχο από τα γερακοκούδουνα θα αντηχούν στα αφτιά
όλων και θα χαράζουν τα βήματά τους. Μέχρι την επόμενη συνάντηση…
Αδριανέ, καλή σου πρόοδο και καλή τύχη!
