Για την Κατερίνα…

Υπάρχουν δάσκαλοι και δάσκαλοι. 

Άλλοι σου προσφέρουν γνώσεις. Άλλοι δεξιότητες.
Άλλοι παραδείγματα. Άλλοι αντιπαραδείγματα.
Κάποιους τους θυμάσαι. 
Κάποιους όχι.

Ίσως νομίζεις ότι ξεμπερδεύεις με τη γνωστή και χιλιοειπωμένη φράση: “ο πατέρας σου προσφέρει το ζην, ο δάσκαλος το ευ ζην”.

Έλα, όμως, που δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα…

Γιατί υπάρχουν και κάποιοι Δάσκαλοι που σου προσφέρουν κάτι πολύ μεγαλύτερο: τη διάθεση και τη λαχτάρα να πελεκήσεις και να πετάξεις από πάνω σου τους όγκους της ακατέργαστης πέτρας για να αποκαλύψεις σιγά σιγά το άγαλμα -τον ιδεατό εαυτό σου- που κρύβεται μέσα στο βράχο!..
Πότε με το σφυρί και το καλέμι, πότε με το γυαλόχαρτο και πότε με τον δυναμίτη!..
Οι Δάσκαλοι αυτοί, με χίλιους δυο τρόπους, σου δίνουν τα εργαλεία και σου δείχνουν το δρόμο. 
Εσύ, αν είσαι άξιος, ακολουθείς.

Ένας τέτοιος Δάσκαλος ήταν και η Κατερίνα Μπουγιούκα.

Για την εφηβική μου ψυχή, η Κατερίνα ήταν πλατύτερη από τη ζωή!..

Κουβαλούσε μέσα της την αγνότητα και την παρόρμηση της εφηβείας. Το ένθεο μεθύσι από τα οράματα της Μεταπολίτευσης. Την διατρητική οξύνοια και την αφοπλιστική σοφία των βοσκών από τ’ Απεράθου. Τη λαχτάρα για μια ζωή που αποκτά ουσία μόνον μέσα από το διάβασμα… Ένα διάβασμα που γονιμοποιεί όλα τα παραπάνω και τα καθιστά πρόπλασμα για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου!..

Φανταστείτε ένα τέτοιο πλάσμα να διδάσκει Καβάφη!.. Να σφιχταγκαλιάζει τον Καρυωτάκη, να κολυμπά στον Καββαδία, να μοιράζεται το φως του Ελύτη και να σηκώνει τη γροθιά μαζί με τον Αναγνωστάκη...
Μα, πάνω απ’ όλα, φανταστείτε την μια ολόκληρη χρονιά -τη βάρβαρη και άχαρη χρονιά των Πανελληνίων- να ξεσκονίζει τον παραμικρό κόκκο σκόνης από τον Επιτάφιο του Περικλή, κάνοντας την κάθε λέξη και τον κάθε υπαινιγμό του Θουκυδίδη να λάμπει στον ήλιο! Αποκορύφωμα, η εκστασιασμένη ανάλυσή της πάνω στο 37ο κεφάλαιο, όπου ο Περιλής μιλά για την έννοια της Δημοκρατίας!..

Η μεγάλη δύναμη ενός τέτοιου Δασκάλου είναι ότι τον ανακαλύπτεις, σταδιακά, σε όλη τη ζωή σου. Στα μεγάλα και στα μικρά. Στις χαρές και στις λύπες.

Έτσι κι εγώ. Μετά το Λύκειο τράβηξα το δρόμο μου. Τις σπουδές μου, την καριέρα μου.

Όμως, κάθε φορά που ξαναδιαβάζω κάποιον γνωστό στίχο,
κάθε φορά που αυτό που βιώνω θυμίζει κάτι για το οποίο είχαμε συζητήσει μαζί,
και κυρίως, κάθε φορά που κάποια έννοια ζητά να καταδυθεί στα βάθη του μυαλού και της ψυχής μου ώστε να αποκαλυφθούν τα κρυμμένα της νοήματα,

τότε είναι που νιώθω πλάι μου την ενέργεια της Κατερίνας!

Με την αγνότητα και την παρόρμηση της εφηβείας. Με το ένθεο μεθύσι από τα οράματα της Μεταπολίτευσης. Με την διατρητική οξύνοια και την αφοπλιστική σοφία των βοσκών από τ’ Απεράθου. 
Και, πάνω απ’ όλα, με την απίστευτη ικανότητά της να κινείται διαγώνια από την αρχαία γραμματεία στη σύγχρονη ποίηση και από τον Πλάτωνα στα κοτσάκια της πατρίδας της. 

Όμως, η Κατερίνα από εχθές δεν είναι πια μαζί μας.

Ας μου επιτρέψει να επικαλεστώ τον Θουκυδίδη που μου δίδαξε: “Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος”. 
Που θα πει ότι η Κατερίνα κατάφερε, γι’ ακόμη μια φορά, να ξεπεράσει τα στενά όρια μιας συμβατικής ζωής. 

Κατάφερε να αφήσει το στίγμα της στις ψυχές τόσων και τόσων ανθρώπων. 

Κατάφερε να σώσει την ψυχή της και μαζί να βοηθήσει και πολλές άλλες ψυχές να σωθούν, μπολιάζοντάς τες με το βαθύτερο ήθος και την πρεπειά της!..

Γι’ αυτό και το πνεύμα της μπορεί να περιδιαβαίνει με γαλήνη, στην αιωνιότητα, στους προγονικούς τόπους και τους μαζωμούς των Απεραθιτώ...

Όσο για μας που μένουμε πίσω: η αποχώρηση μιας τέτοιας Δασκάλας μας στερεί από ένα βολικό άλλοθι για να επαναπαυόμαστε.

Μας προκαλεί να αντιπαραβάλουμε το δικό μας αποτύπωμα με το δικό της. 

Πάνω απ’ όλα, όμως, παντού αντηχεί -ευχή και κατάρα- η παρότρυνσή της να συνεχίσουμε να πελεκάμε και να πετάμε από πάνω μας τους όγκους της ακατέργαστης πέτρας. 

Και, αν αξιωθούμε, να αποκαλύπτουμε, μέρα με την ημέρα, με κόπο και με αίμα, το άγαλμα που κρύβεται μέσα στο βράχο!..

Κυρία Μπουγιούκα,

Κατερίνα,

Καλοστραθιά!..