Konkombe

Hitech, Ιούλιος 2004

Konkombe: The Nigerian Pop Music Scene
Σκηνοθεσία: Jeremy Marre
Εικόνα: 4/3
Ήχος: Αγγλικά, stereo
2000 Shanachie Entertainment Corp. 1 DVD, περιοχής 1,
Διάρκεια: 60 λεπτά.

Από πού πηγάζουν όλα τα ακούσματα της «Αφρο-ποπ» σκηνής που έχουν κατακτήσει το δυτικό κοινό; Πού στηρίζεται η τάση του world beat; Και πώς ο δυτικός ήχος «μπολιάζει» τη μουσική σκηνή μιας χώρας με μια ιστορία ταραγμένη από την αποικιοκρατία, τους εμφυλίους πολέμους και τα στρατιωτικά πραξικοπήματα;

Όλα τα παραπάνω θέματα τα διαπραγματεύεται ο Βρετανός σκηνοθέτης Jeremy Marre στην ταινία του “Konkombe”, η οποία είναι αφιερωμένη στα πρόσωπα της ποπ μουσικής της Νιγηρίας. Το DVD αυτό είναι ένα μουσικό οδοιπορικό, εμπλουτισμένο με ιστορικά και εθνογραφικά στοιχεία, καλύπτοντας το πέρασμα από τον παραδοσιακό ήχο έως την εξηλεκτρισμένη μουσική σκηνή…

Μια γεύση από το μουσικό υπόστρωμα της χώρας μπορείτε να πάρετε παρακολουθώντας έναν τυφλό βάρδο να τραγουδά στους δρόμους της πρωτεύουσας, συνοδεύοντας το τραγούδι του μ’ ένα ντέφι, σχολιάζοντας την επικαιρότητα. Ή, ακόμη, μέσω τριών μουσικών που συνοδεύουν το τραγούδι τους μ’ ένα πρωτόγονο λαούτο.

Από ‘κει και πέρα, οι μουσικές αυτές μετασχηματίζονται με την προσθήκη δυτικών οργάνων. Ο προσεκτικός ακροατής μπορεί να παρατηρήσει την «ειδική» χρήση οργάνων όπως η ηλεκτρική κιθάρα, μ’ έναν τρόπο που θυμίζει τα πρωτόγονα λαούτα. Από την άλλη, βλέπει την τάση για εισαγωγή της δυτικής αρμονίας τόσο μέσω οργάνων όπως το ακορντεόν, όσο και μέσα από το πολυφωνικό τραγούδι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένας ιερέας, που έχει γράψει πολλούς ύμνους, οι οποίοι έχουν κρατήσει την αίσθηση του ρυθμού από το μουσικό περιβάλλον της Νιγηρίας, αλλά κινούνται στη δυτική μουσική γλώσσα.

Η επίδραση της Δύσης, ωστόσο, δεν είναι μόνο σε μουσικό αλλά και σημειολογικό επίπεδο. Η εικόνα του συγκροτήματος με τις ηλεκτρικές κιθάρες και τα μπάσα στη σκηνή αντιγράφεται σε όλα τα επίπεδα: από τα τραγούδια με έντονο πολιτικό μήνυμα, που απευθύνονται στις μάζες έως τους επίσημους μουσικούς – διασκεδαστές του τοπικού βασιλιά, που αναδίδουν μια κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα.

Αυτά και άλλα πολλά μπορείτε να βρείτε σ’ αυτό το ενδιαφέρον DVD. Ήχοι που, αν προσέξετε, «κάτι σας θυμίζουν». Πολλά, άλλωστε, από τα καραβάνια των σκλάβων που οδηγήθηκαν στην Αφρική προέρχονταν από τη Νιγηρία. Και ο ήχος τους, σιγά – σιγά, έθεσε τα θεμέλια για το μπλουζ και την τζαζ αλλά και τη σάμπα!..

Μια ταινία που αξίζει να δείτε, με την κινηματογραφική γλώσσα να μας ξεναγεί σε μουσικές και αισθήσεις!..

*****